Мемлекеттік қызмет көрсету аясында «№10 психологиялық-педагогикалық түзеу кабинеті» КММ ерекше білімді қажет ететін балаларға көмек көрсетеді, соның ішінде жиі кездесетін психикалық дамудың тежелуі (ПДТ) — бұл психикалық функциялардың (зейін, ойлау, есте сақтау) дамуының бұзылуымен сипатталатын диагноз. Ол балаларға, әдетте, 2-3 жасында қойылады. Алайда, егер сіз уақытында анықтай алсаңыз, онда жағдайды түзетуге болады. Барлығы өздігінен дамиды деп күтіп, 6-7 жасқа дейін байқамасаңыз, онда баланы коррекциялық сыныпқа жіберу қаупі бар.
Ата-аналар өздерінің баласының бойындағы ерекшеліктерді қалай анықтай алады? Оның негізгі көріністерінің бірі-оқу процесінің қиындықтары. ПДТ айқын белгісі, эмоционалды ерік-жігер жағынан жетілмеуі, зейіннің тұрақсыздығы, сөйлеу тілінің дұрыс дамымауы, есте сақтау және ойлау қабілеті төмен болып келуімен көрінеді.
Ата-аналарға баласының бойында ерекшелігі барын мойындау қиын. Көбінесе олар баланың әлі «тым кішкентай», «жай ғана белсенді» немесе «өз қарқынымен дамып келе жатқанына» сеніп, мәселелерге көз жұма қарайды. Әрине, әркімнің өзінің даму жылдамдығына байланысты, бірақ оны жеңу үшін мәселені уақытында қадағалап отыру өте маңызды.
Ата-ана тарапынан қай жағына назар аудару керек:
• Бала көп сөйлемейді, құрдастарымен және ересектермен аз сөйлеседі. Балалар оны өз ойындарына қабылдамайды.
• Эмоционалды тұрақсыздық. Бала негізсіз қуанышты болуы мүмкін немесе керісінше алаңдаушылық пен мазасыздықта болуы мүмкін.
• Сабақ кезінде мұндай балаларға зейін қою, мұғалімнің нұсқауын орындау қиын.
• Оқу үлкен қиындық тудырады.
• Сөйлеудің дамуы жас нормаларына сәйкес келмейді.
Ата-аналар бастауыш мектепте оқудың қиындықтары әрдайым дерлік ақыл-ойдың артта қалуымен байланысты екенін білуі керек. Сіз мұғалімге, тіпті — балаға ұрыспауыңыз керек. Одан да логопед-дефектологпен байланысыңыз!
ПДТ балаға көмектесуге болады ма? Иә, әрине. Бірінші қадам — толық қанды тексеруден өту керек. Педиатрдан басқа, сіз проблеманы түсінетін және түзету шараларын тағайындай алатын нейропсихологқа баруыңыз керек. Содан кейін дефектолог-логопед тексерісінен өтіп болғаннан кейін, кешенді түзету жұмыстары басталады.
Ата-аналар ПДТ түзетуге болатындығын және оны түзету керектігін ұмытпауы керек. Ең бастысы — күш салу және барлығымен кешенде жұмыс жасау керек. Айқын нәрсені жоққа шығармаңыз. Маманға неғұрлым тезірек хабарлассаңыз, көмектесу соғұрлым оңай болады. ПДТ емдеу — бұл тез немесе қарапайым процесс емес. Алайда, бірлескен күш-жігер балаға өз құрдастарын қуып жетуге мүмкіндік береді. Сұрақтарыңыз болса 8 747 286 20 98 немесе 2 11 10 телефон номерлері бойынша ақпарат ала аласыздар.
О.Диханбаев,
№10 психологиялық-педагогикалық түзеу кабинетінің
дефектолог маманы.
